Wanneer maatschappelijke instellingen zoals scholen in de knel komen door netcongestie, komt hun primaire functie op het spel te staan. Dit was het geval bij het Axia College, dat dreigde te stranden bij de aansluiting van hun nieuwe energiezuinige, gasloze schoolgebouw. Emmett Green nam in samenwerking met aannemer Binx Smartility de regie in handen, om te zorgen dat er een slimme totaaloplossing voor netcongestie en de energiehuishouding gerealiseerd kon worden.
Netcongestie raakt ook maatschappelijke organisaties
Netcongestie wordt vaak gekoppeld aan grote energieverbruikers of de grootschalige opwek van energie, maar de maatschappelijke impact is minstens zo groot. Maatschappelijke instellingen zoals scholen en zorginstanties komen in de wachtrij te staan voor een zwaardere netaansluiting. Ze vallen hiermee, net als veel andere partijen, in een gebied waar de netcapaciteit tekortschiet.
“Méér doen met een kleinere netaansluiting, dat is de kern van dit project.”
Hoewel de ACM (Autoriteit Consument & Markt) samen met netbeheerders nadenkt over een methodiek voor maatschappelijke prioritering, is dit een probleem dat de verduurzaming van onderwijs- en zorginstellingen tegenhoudt. Het toont de voornaamste reden waarom een proactieve aanpak op het gebied van congestiemanagement zo belangrijk is geworden.
Hoe het Axia College haar energievoorziening rondkreeg ondanks netcongestie
Axia College stond voor een complexe opgave toen bleek dat ze geen grotere netaansluiting konden krijgen voor de nieuwe klimaatinstallaties en warmte-koude opslag (WKO). Zonder die aansluiting konden belangrijke systemen niet functioneren, met als gevolg dat het binnenklimaat in de school oncomfortabel en ongezond zou worden, en niet zou voldoen aan het Programma Frisse Scholen. Het verduurzaamde gebouw zou niet in gebruik kunnen worden genomen.
De aanvraag bij netbeheerder Stedin voor een grootverbruikaansluiting was al wel gedaan, maar die zou op zijn vroegst pas in 2032 worden toegekend. Een onmogelijke termijn voor de energievoorziening van een school die per direct in gebruik is. Er was wel al een kleinverbruikaansluiting van maximaal 3×80 Ampère beschikbaar. Bij kleinverbruik is er standaard geen congestie op invoeden en afnemen.
“In de praktijk is er regelmatig meer mogelijk dan wat aanvankelijk wordt gedacht.”
Emmett Green deed onderzoek in samenwerking met Binx Smartility en het Axia College, en concludeerde op basis van een gedetailleerde energieanalyse- en prognose dat door slim te sturen en de juiste batterijoplossing met extra zonnepanelen toe te voegen, de school ook kon functioneren met de kleinverbruikaansluiting. Zo werd er een werkbare en betaalbare oplossing gerealiseerd die niet leed onder de beperkingen van het overbelaste net. Meer doen met een kleinere netaansluiting, dat was de kern van deze aanpak.
Slim sturen en bufferen: de technische oplossing
Voor het Axia College werd een energie-gedreven aanpak gebruikt, in plaats van de gangbare, vermogen-gedreven methode. Waar vanuit installateurs vaak uitgaan wordt van een worst-case scenario waarin alle apparaten tegelijk aanstaan, werd er voor deze analyse gefocust op de realistische energiebehoefte.
Vanuit een gedetailleerde energieanalyse op kwartierniveau werden alle mogelijke scenario’s grondig geëvalueerd, resulterend in een optimale asset sizing van alle componenten: het zonnedak, de batterij en de laadpalen. Emmett Green heeft voor die analyses speciale instrumenten ontwikkeld. Mede door de inzet van energiebufferende installaties, zoals de WKO en een slimme batterij, konden pieken in de stroomvraag worden opgevangen en verspreid over de dag.
Dankzij het Energy Management System (EMS) van Emmett Green worden de installaties live aangestuurd en werken ze samen. Dit zorgt ervoor dat het energieverbruik dynamisch wordt geoptimaliseerd op basis van de verkende scenario’s en real-time data, zoals de actuele opwek van de zonnepanelen en de vraag van het gebouw. Vervolgens wordt het vermogen op piekmomenten uit de opslag gehaald, en is er minder afhankelijkheid van het overbelaste net. Zo kan de batterij bijvoorbeeld zonne-energie opslaan wanneer er een lage stroomvraag is en juist aan het gebouw leveren bij weinig zon.
“De diepgaande kennis en ervaring van Emmett Green heeft geleid tot een realistische en werkbare oplossing.”
– Annette Berrevoets, Manager Huisvesting van Stichting Onderwijsgroep Amersfoort
Het is een technisch haalbare aanpak die ook economisch aantrekkelijk is. De overstap van een grootverbruikaansluiting naar een kleinverbruikaansluiting leverde een aanzienlijke besparing op van de jaarlijkse netwerkkosten. Een investering in een slim systeem dat waarde levert door de installaties in de school te faciliteren, maar ook veel zorgen over netcongestie wegneemt.
Realistische prognoses voor betere besluiten
Een van de belangrijke lessen die uit dit project kwamen is het belang van realistische energieprognoses. Het tegenovergestelde brengt namelijk overgedimensioneerde systemen en hoge kosten met zich mee.
Slim omgaan met netcongestie begint bij een realistische inschatting van het daadwerkelijke energieverbruik. De optimalisatie van installaties wordt op die wijze mogelijk met minder middelen, en een hoger rendement.
De oplossingen van Emmett Green steunen op de inzet van flexibel vermogen en slim energiebeheer. De integratie van een intelligent batterijopslagsysteem en een geavanceerd EMS (Energy Management System) maakt energie-efficiëntie de norm.
Het EMS let erop dat alle systemen op de juiste momenten worden aangestuurd, zodat piekvermogens worden gespreid en maatschappelijke organisaties zoals scholen of zorginstellingen zo optimaal mogelijk kunnen functioneren met een kleinere aansluiting. Het is een benadering die laat zien dat de energietransitie haalbaar is, ondanks de uitdagingen op het gebied van een overbelast net.
Samen op zoek naar de beste oplossing voor uw energievoorziening
Spreekt dit verhaal tot de verbeelding en raakt het aan de werkelijkheid van uw organisatie? Of heeft u bij nieuwbouw of verbouwing te maken met netcongestie?
Ook als u zich zorgen maakt over de toenemende netkosten en benieuwd bent of de overstap naar een kleinverbruikaansluiting economisch rendabel is, neem dan gerust contact op of download ons slidedeck voor alle feiten over onze aanpak. Bij Emmett Green combineren we technische expertise met ervaring in projectontwikkeling, -realisatie en -aansturing. We denken graag mee, of u nu aan het begin staat of al concrete stappen zet.
Veelgestelde vragen
Er is sprake van netcongestie wanneer er onvoldoende capaciteit op het elektriciteitsnet is om een grotere netaansluiting te faciliteren voor bijvoorbeeld een school. Dit is een groeiend probleem, want de druk op het net neemt toe door de groeiende elektrificatie van gebouwen met installaties zoals warmtepompen en laadpalen. Het directe gevolg voor veel scholen is dat ze de benodigde zwaardere aansluiting niet rond krijgen. Dit zit hun verduurzaming in de weg en verstoort het optimaal functioneren.
Scholen kunnen netcongestie effectief aanpakken door slimme energiebeheersoplossingen te gebruiken. Wanneer energie uit eigen zonnepanelen of uit het elektriciteitsnet lokaal gebufferd wordt op momenten dat er genoeg beschikbaar is – bijvoorbeeld in batterijen – kan hier aanspraak op gemaakt worden als de stroomvraag van de school piekt, en de netaansluiting niet voldoende kan leveren.
Een kleinverbruikaansluiting is een elektriciteitsaansluiting met een beperkte capaciteit, tot 3x80 ampère, vaak gebruikt door huishoudens en kleine bedrijven. Netcongestie treft kleinverbruikaansluitingen in veel mindere mate, waardoor de netbeheerder nog wel een aansluiting kan realiseren en de netwerkkosten bovendien veel lager zijn dan bij grootverbruikaansluitingen. Vaak is het mogelijk om grotere gebouwen zoals scholen met zo’n aansluiting van energie te voorzien, dankzij slimme systemen met energieopslag die erop toezien dat het energieverbruik binnen de beschikbare capaciteit blijft door pieken te spreiden en op te vangen.
Een batterijopslag systeem slaat energie op, bijvoorbeeld van zonnepanelen of wanneer stroom goedkoop is, en levert deze energie op momenten van piekverbruik. Dit verlaagt de belasting op het elektriciteitsnet en zorgt ervoor dat de school altijd voldoende energie heeft, ook met een kleinere aansluiting.
In congestiegebied waar geen aansluitcapaciteit beschikbaar is kan geen enkele organisatie aangesloten worden. Dit geldt ook voor scholen en andere maatschappelijke organisaties. Dit onderstreept het belang van onafhankelijke totaaloplossingen zoals van Emmett Green om de energievoorziening compleet te krijgen. De ACM denkt met netbeheerders na over een methodiek maatschappelijk prioriteren, maar zo lang er überhaupt geen aansluiting mogelijk is blijft het belangrijk om slim om te gaan met de beschikbare ruimte.